Notities van Şeydâ: Geen Groei zonder Groeipijn

Ongemakkelijke Gesprekken: een Introductie
Geen Groei zonder Groeipijn

Het pad van inclusie en diversiteit is geplaveid met ongemakkelijke gesprekken. Dat is hard werken. Om een drijvende kracht achter verandering te zijn, moet je het gesprek aangaan met mensen waar je normaal gesproken niet snel een gesprek mee zou aanknopen. Durf te praten over onderwerpen die je mijdt als een taboe of waarvan je denkt dat ze (te) confronterend zijn. Je zult dan misschien iets zeggen wat een ander afwijst, waardoor hij/zij zich gekwetst of beledigd voelt. Dat hoort erbij. Er is immers geen groei zonder groepijn. De weg van verandering loopt via ongemakkelijke gesprekken en er niet steeds omheen.

Er is altijd wel een reden te vinden om ongemakkelijke gesprekken te vermijden. Misschien ben je bang om fouten te maken, zoals de leraar die cartoons over de profeet Mohammed met zijn klas wil bespreken. Je aarzelt, want hoe vind je het evenwicht tussen respect en vrijheid van meningstuiting? Je krijgt te maken met ingewikkelde machtsverhoudingen die je moet inschatten om het proces in goede banen te leiden. Wie verleent voorrang? Wie moet zich extra doen gelden en waar geldt een stopverbod?

Zelfs wie de uitdaging wél aangaat en bereid is te ondervinden hoe je via ongemakkelijke gesprekken navigeert, probeert ongemak tijdens het leerproces te omzeilen. Hij/zij zal van onderwerp veranderen, de methode ter discussie stellen of het proces op een andere manier ondermijnen. Het vergt echt begrip voor de urgentie van deze gesprekken en waardering voor de meerwaarde ervan. Alleen dan kunnen deelnemers zich honderd procent inzetten voor het proces. Maar zijn de leiding en deelnemers er klaar voor? Dan is een krachtige, onmisbare ervaring gegarandeerd. Dan mijd je de drempel voor een ongemakkelijke confrontatie niet langer en ga je voortaan het gesprek aan.

Traningen op het gebied van diversiteit en inclusie bieden geen instant oplossingen. Het voeren van ongemakkelijke gesprekken is een langdurig proces. Wil je er meer over leren? Denk dan eens na over het verschil tussen mensen die wel en mensen die géén keuze hebben om deel te nemen aan een ongemakkelijk gesprek. Mensen van kleur, biculturele mensen, LGBTQ mensen, immigranten en gehandicapten hebben vaak niet de kans om hun ongemakkelijke momenten te kiezen. Meestal leven ze een leven dat zich aanpast aan het ongemak van anderen. Dat kan en moet anders.

Mijn vriendin en mentor Jane Elliott vat het kernachtig samen. We moeten leren om “de getrooste te confronteren en de geconfronteerde te troosten." Het is tijd dat we ons ongemakkelijk gaan voelen.